Promotie Koen Westen: ‘Heeft FACT een toekomst?’

Op 13 januari verdedigt Koen Westen zijn onderzoek naar de werkwijze van Flexible Assertive Community Treatment (FACT) teams in Nederland. Is FACT het meest geschikte model voor ambulante behandeling voor mensen met ernstige psychische aandoeningen? Zijn onderzoek geeft waardevolle inzichten in het verleden, het heden en de toekomst van FACT-implementatie en modelgetrouwheid.

Van ACT naar FACT

Goede zorg voor mensen met ernstige psychiatrische aandoeningen kent geen one size fits all-oplossing. In de Amerikaanse psychiatrie is het Assertive Community Treatment model ontstaan om thuis, op straat en op alle andere plekken mensen met de meest ernstige psychiatrische problemen te ondersteunen. Deze teams doen dat door zeer intensief met een diverse groep hulpverleners te doen wat nodig is. In Nederland heeft dit navolging gekregen met het Flexible Assertive Community Treatment (FACT-)model. Dit model is aangepast aan de wens om alle mensen met ernstige psychiatrische aandoeningen in stedelijk en landelijk gebied te ondersteunen in hun herstelproces. FACT-teams bieden zowel crisisinterventies, assertieve behandeling, behandeling van symptomen én herstelondersteunende zorg vanuit één en hetzelfde team van verschillende hulpverleners. 

FACT-model is aangepast
Jarenlang zijn FACT-teams getraind en gecontroleerd met een gestandaardiseerde modelgetrouwheidsschaal om ervoor te zorgen dat alle teams even goede zorg leveren. Het onderzoek van Koen laat zien dat teams onvoldoende ingericht waren om het herstelproces van cliënten te kunnen ondersteunen. En dat teams niet voldoende zijn aangepast aan de groep cliënten en de omgeving waarin het team werkt.

Herstel ondersteunen vraagt een inspanning van vele hulpbronnen en een FACT-team kan dat niet alleen in het huidige versplinterde zorgstelsel. Het FACT-model is daarom gewijzigd, waardoor er meer ruimte is voor creatieve en alternatieve opties. De manier waarop teams worden gecontroleerd met modelgetrouwheidsschalen om de kwaliteit te verbeteren is ook aangepast. Er wordt nu gestuurd op ontwikkeling in plaats van op controle. 

Ja, FACT heeft toekomst

De resultaten van het onderzoek hebben geleid tot het advies om hulpverleners uit andere organisaties op te nemen in FACT-teams en intensief samen te werken met professionals en vrijwilligers in de directe omgeving van het team. Deze werkwijze moet regelmatig worden geëvalueerd en aangepast met behulp van geschikte modelgetrouwheidschalen. Gebeurt dit, dan heeft FACT inderdaad toekomst.

Koen Westen begon zijn onderzoekcarrière in 2011, toen hij bestuurslid werd van de CCAF. Hij heeft vele onderzoeksprojecten gedaan naar kwaliteitsontwikkeling in de wijkgerichte ggz en het (be)handelen met eigen ervaring in de ggz. Sinds 2022 is Koen promovendus bij Tranzo, een onderzoekscentrum van de Universiteit van Tilburg. Daarnaast is hij docent bij Avans Hogeschool en senior-onderzoeker van de onderzoekslijn Herstelondersteunende netwerkzorg in de ggz binnen Reinier van Arkel.

Voor praktische informatie: zie Promotie Koen Westen | Tilburg University

De promotie is te volgen via livestream: Live uitzending Aula | Tilburg University