Bipolaire stoornis
Iedereen heeft wel eens last van stemmingswisselingen. Zo kun je met je hoofd in de wolken lopen en bruisen van energie. Ook sombere buien ken je vast wel.
De meeste mensen weten dat zulke stemmingen niet eeuwig duren. Pieken en dalen horen nu eenmaal bij het leven. Mensen met een manisch depressieve stoornis (bipolaire stoornis) hebben hier ook last van, alleen zijn de pieken en dalen veel erger.
De bipolaire stoornis, ook wel manische depressiviteit genoemd, is een stemmingsstoornis. Periodes van heel erge opgewektheid (manie) en ernstige somberheid wisselen elkaar af. Ook zijn er periodes waarin het best rustig is en iemand ‘normaal’ functioneert.
Tijdens de pieken ((hypo)manie) ben je opvallend druk en actief. Je denkt de hele wereld aan te kunnen. Je slaapt weinig en geeft te veel geld uit. Daar kunnen periodes van ernstige somberheid (depressie) tegenover staan. Je bent dan somber en hebt weinig energie.
De belangrijkste klachten
Iemand met een bipolaire stoornis kan verschillende stemmingen ervaren. Hieronder staan deze stemmingen met de belangrijkste klachten op een rij.
Klachten bij een manische episode
Bij een manische episode ben je minstens één week de hele tijd heel erg vrolijk of heel erg druk. Je kunt last hebben van de volgende klachten.
- Je denkt dat je alles aan kunt
- Je slaapt minder
- Je kunt moeilijk stoppen met praten/praat meer dan normaal
- Je bent snel afgeleid
- Je bent actiever en soms ook rusteloos
- Je houdt je met name bezig met aangename activiteiten zonder de gevolgen te zien (te veel geld uitgeven, beginnen met een grootse onderneming, seksueel ongeremd zijn)
- Het gedrag van een manisch persoon veroorzaakt ook problemen met de mensen in zijn directe omgeving
In een hypomane episode heb je dezelfde klachten. Alleen duurt deze periode minstens vier dagen. De stemming en het gedrag zijn nog steeds vrij extreem te noemen, maar zijn minder nadrukkelijk aanwezig dan bij een manische episode.
Klachten bij een depressieve episode
Wanneer je in een depressieve periode zit, ben je minstens twee weken de hele tijd somber en heb je weinig interesse in dagelijkse dingen. Per persoon kunnen deze klachten verschillen.
- een somber gevoel
- weinig plezier in activiteiten
- nergens zin in hebben
- elke dag moe en uitgeput
- weinig en slecht slapen of juist heel erg veel
- weinig eetlust of juist te veel ongezond voedsel eten
- moeite met concentreren / het denken gaat langzaam
- moeite met het nemen van beslissingen
- onrustig gevoel / traag reageren
- veel zorgen maken
- gedachten aan de dood of een doodswens
Denk je aan zelfmoord en heb je nu hulp nodig chat of bel 113 of gratis 0800-0113 van https://www.113.nl/ 113 zelfmoordpreventie.
Klachten bij een gemengde episode
Bij een gemengde episode heb je elke dag last van klachten die bij een manische én bij een depressieve periode horen. Deze klachten duren minstens een week.
Maryam Bij patiëntenvereniging Plusminus praat ik open over hoe het is om een bipolaire stoornis te hebben.
Hulp bij een bipolaire stoornis
Een bipolaire stoornis is niet te genezen, maar met de juiste behandeling en begeleiding kunnen de pieken en dalen wel minder worden.
Wat kun je zelf doen bij een bipolaire stoornis?
- Houd zo veel mogelijk regelmaat in je leven:
- sta op tijd op en kleed je aan
- eet drie keer per dag op vaste tijden
- blijf als het kan gewoon werken of naar school gaan
- beweeg elke dag minstens een half uur (wandelen, fietsen, zwemmen of tuinieren)
- ga op je normale tijd naar bed
- drink liever geen alcohol en gebruik geen drugs
- Houd je stemming en activiteiten bij zodat je meer inzicht krijgt
- Neem maatregelen om jezelf minder kwetsbaar te maken voor stemmingswisselingen
- Pas je gedrag aan bij beginnende klachten of symptomen (dus: rustiger aan doen als je voelt dat je druk bent of actief worden als je voelt dat je passief bent)
- Zoek steun bij mensen die je vertrouwt en leg uit waar je last van hebt. De meeste mensen hebben hier begrip voor
- Neem deel aan een lotgenotengroep van Plusminus of steunpunt Zelfhulp Den Bosch
Hulp bij milde klachten
Reinier van Arkel biedt gratis online zelfhulpmodules aan. Deze trainingen werken preventief en helpen als je klachten niet te ernstig zijn. Je hoeft niet in behandeling te zijn bij Reinier van Arkel of Ypse.
Ga direct naar online zelfhulp
Informatie over online zorg bij Reinier van Arkel
Aanbod van Ypse
- Voluit leven
Voor als je bewuste keuzes wil maken op basis van wat jij belangrijk vindt en wat jou voldoening geeft - E-health
Verschillende online modules die onder begeleiding doorlopen kunnen worden
Als je ondersteuning wilt bij het omgaan met je klachten, maak dan een afspraak met je huisarts.
Hulp bij ernstige klachten
Wanneer de klachten ernstiger zijn, kan de huisarts je verwijzen naar Reinier van Arkel. De basis van de behandeling bestaat uit een combinatie van:
Medicatie
Er zijn verschillende soorten medicijnen die bij de behandeling van een bipolaire stoornis worden gebruikt. Medicijnen helpen om de stemmingswisselingen onder controle te krijgen door de klachten te verminderen. Ook kunnen ze helpen een volgende episode te voorkomen.
Psycho-educatie en voorlichting
Het is belangrijk dat je zelf goede informatie krijgt over de bipolaire stoornis. Dit kan door een folder of een cursus, waarin bijvoorbeeld kenmerken, het omgaan met en behandelen van de stoornis worden besproken met de persoon met een bipolaire stoornis.
Zelfmanagement
Als cliënt kun je zelf samen met je familie of naasten een bijdrage leveren aan de behandeling en het inpassen van de bipolaire stoornis in je eigen leven. Een belangrijk onderdeel van zelfmanagement is dat je zelf een rol kunt hebben in de behandeling. De zorgverleners zijn er om te helpen, maar je staat zelf aan het roer!
Lotgenotencontact
Plusminus – leven met bipolariteit, biedt op verschillende manieren contact met lotgenoten, omdat het fijn is om (h)erkenning te vinden bij anderen. Dit kan via individueel contact, maar ook in groepen op regionaal en landelijk niveau.
Bezoek de website van plusminus
Woon je in Den Bosch of omgeving? Ben je op zoek naar lotgenoten? Ben je een betrokkene? Wil je mensen ontmoeten die hetzelfde meemaken? Mensen om mee te praten, om samen mee te ontdekken hoe je met jouw problemen om kunt gaan? Mensen zoals jij, die hulp zoeken bij elkaar: daarvoor is steunpunt Zelfhulp Den Bosch. Er zijn al veel zelfhulpgroepen.
Direct contact met een hulpverlener
Heb jij zelf of heeft iemand in jouw omgeving te maken met depressie en wil je persoonlijke hulp of advies? Neem (anoniem) contact op met een van de medewerkers van de hulplijn MIND Korrelatie. Je kunt bellen, chatten, whatsappen of mailen met een van de psychologen of maatschappelijk werkers.
Steun voor familie en naasten
Tips voor naasten
- Zorg dat je betrouwbare informatie over de bipolaire stoornis leest. Kijk op https://mindblue.nl/depressie-1/depressie/bipolaire-stoornis en https://plusminus.nl/
- Betrek de gebeurtenissen niet op jezelf als het gedrag van je naaste voortkomt uit de stemmingswisselingen
- Bespreek met je naaste waar je grenzen liggen. Je hoeft niet alles te accepteren
- Neem af en toe wat afstand van je naaste. Zo voorkom je overbelasting
- Houd contact met andere mensen met wie je een goede band hebt
- Het kan prettig zijn om contact te hebben met lotgenoten. Kijk op https://www.naastencentraal.nl/
Aanbod Ypse
Familieleden en naastengroep
Voor iedereen die een naaste heeft met psychische en/of verslavingsproblemen.
Familie- en betrokkenenraad
De Familie- en betrokkenenraad heeft cursussen en hulpmiddelen ontwikkeld. Je kunt ook aan de familievertrouwenspersoon vragen stellen en om ondersteuning vragen. Kijk bij Familie en naasten voor meer informatie hierover.
Mind naasten centraal
Mind Naasten Centraal ondersteunt familie en naasten van mensen met een psychische kwetsbaarheid. Heb jij in je familie of directe omgeving ook daarmee te maken? Misschien wordt het je soms te veel en ben je op zoek naar hulp? De ervaringsdeskundigheid van Mind Naasten Centraal helpt je weer op weg.